Het boek ‘De Nieuwe Grachtengordel’ en de tentoonstelling ‘Een betere stad’  zijn een initiatief van de Van Eesteren-Fluck & Van Lohuizen Stichting en van Monumenten en Archeologie (gemeente Amsterdam).

De realisatie van het Algemeen Uitbreidingsplan van Amsterdam

Het Algemeen Uitbreidingsplan (AUP) werd in de jaren dertig van de twintigste eeuw ontwikkeld, omdat Amsterdam hoognodig moest uitbreiden. Een stadsuitbreiding met de allure van de grachtengordel, dat was de ambitie achter het AUP uit 1934. Daar werd geen letterlijke kopie van monumentale straatwanden aan gebogen waterwegen mee bedoeld, maar een nieuwe stad waarin iedereen – sociaal gelijk en omgeven door voldoende ruimte, groen en licht – zichzelf verder kon ontplooien. De oplossing werd gevonden in een reeks van nieuwe tuinsteden.

De realisatie van het plan leidde vanaf 1949 tot een verdubbeling van de omvang van de stad. In een verbazingwekkend kort tijdsbestek van tien jaar verrezen rond Amsterdam 50.000 woningen in wijken als Bos en Lommer, Watergraafsmeer, Slotermeer, Geuzenveld, Osdorp en Buitenveldert. Hoe organiseerde Amsterdam deze megaklus, welke (buitenlandse) steden dienden als voorbeeld? Wat waren de telkens terugkerende thema’s en problemen?

Het boek ‘De Nieuwe Grachtengordel

De auteurs brachten maanden door in het eindeloze archief van de Dienst Publieke Werken Amsterdam. Deze onuitputtelijke bron van gegevens is de ware hoofdpersoon van dit boek. Het Algemeen Uitbreidingsplan, met L.S.P. Scheffer, Theo van Lohuizen, Cornelis van Eesteren en Jacoba Mulder als belangrijkste grondleggers, is het paradepaardje van de moderne stedenbouw, met prachtige ontwerpvondsten als de Sloterplas, Tuindorp Frankendaal en de parken rond de Nieuwe Meer en de Amstel. Het plan kreeg veel lof, ook uit het buitenland, en speelt tot op de dag van vandaag een belangrijke rol bij de uitbreiding en de verdichting van de stad.

Het eerste exemplaar van het boek werd aangeboden aan Burgemeester E. van der Laan bij de opening van de ondersteunende tentoonstelling ‘Een betere stad die tot en met 17 juli 2017 te zien was in Amsterdam.

De Tentoonstelling ‘Een betere Stad’

De tentoonstelling ‘Een betere stad’ ter onderbouwing aan het boek is opgebouwd uit verschillende stijlkamers. De kamer met de grote kaart, die onder een kroonluchter en op een tafel met donkergroene rokken ligt, moet het gevoel van 1935 weergeven. Aan de muren hangen tekeningen die vanuit vogelvluchtperspectief de toekomstige Westelijke Tuinsteden laten zien.

Er zijn tekentafels, archiefkasten, planborden en aan de muur hangen witte doktersjassen, door stedenbouwkundigen gedragen. Volgens Van Eesteren waren zij ten slotte een soort artsen, die de stad weer leefbaar moesten maken.

In dit nieuwsartikel van het Parool (L. Boon, 17 maart 2017) kunt u meer lezen over de tentoonstelling.

Details

Uitgever: Uitgeverij THOTH
Auteurs: Marinke Steenhuis, Paul Meurs, Vincent van Rossem, Jeroen Schilt, Lara Voerman en Minke Walda
Redactie: Marinke Steenhuis
Tekstredactie: Marja Jager
Beeldredactie: Minke Walda
Ontwerp: Beukers Scholma, Haarlem
Verschenen: 2017
ISBN: 978-90-6868-716-3